Jak Omnibus wpłynie na e-commerce?

Omnibus to zgodnie z definicją: człowiek wszystkowiedzący, znający się na wielu rzeczach, zajmujący się wieloma sprawami, specjalista z każdej dziedziny wiedzy. 

Jest to również nazwa najnowszej dyrektywy unijnej regulującej zasady, na jakich działa branża e-commerce. Warto zapoznać się z nią szczegółowo, zanim na nasz wymarzony sklep nie zostanie nałożona dotkliwa kara! 

Po co powstał Omnibus?

Niemal każdy przynajmniej raz w życiu przeżył podobną sytuację — chcesz kupić buty, idziesz do sklepu i nie wierzysz własnemu szczęściu! Idealne mokasyny, które wcześniej kosztowały 400 zł (wyraźnie widzisz przekreśloną cenę na metce) kosztują teraz połowę tej kwoty! Aż 50% mniej! 

Nie zwlekasz i biegniesz do kasy. Twój entuzjazm mija szybko, kiedy zauważasz inną cenę wystającą spod spodu. 

Tak. Właśnie dałaś się nabrać. Poprzednia cena nie wynosiła wcale 400 zł, tylko 220! 

A to nie jedyny trick stosowany przez sprzedawców. Zdarzają się również przypadki sztucznego zawyżania cen, na kilka dni przed obniżką. W rezultacie cena po promocji jest wyższa, niż przed nią! Klient nie tylko nie zyskał, ale tak naprawdę stracił. 

Podobne sytuacje zdarzały się również w sprzedaży internetowej i to nie tylko u mniejszych graczy z tej branży. Postępowania wyjaśniające toczą się wobec takich gigantów jak Allegro, Apple, Amazon Prime czy Amazon Prime Video…

Nieuczciwe praktyki towarzyszące szybkiemu rozwojowi e-commerce, stały się plagą i właśnie zamiar ich likwidacji leży u podstaw nowej dyrektywy unijnej. 

Kiedy Omnibus wchodzi w życie?

Dyrektywa powinna zacząć obowiązywać w krajach unijnych od 28 maja 2022 roku. W Polsce powinna ją wdrożyć nowelizacja ustawy o prawach konsumenta. Przepisy krajowe są jednak nadal w fazie prac rządowych i jeszcze nie trafiły do Sejmu.

Czyli dopóki przepisy nie są gotowe, ustawa mnie nie obowiązuje?

Niestety, nawet wśród prawników zdania są mocno podzielone. Pewne jest jedno — trzeba się przygotować wcześniej na każdą ewentualność.

Jeśli dyrektywa zostanie zatwierdzona, zacznie obowiązywać z dnia na dzień, ponieważ ustalony przez UE termin jej wprowadzenia już minął. Wtedy raczej nie zdążysz skonsultować z prawnikiem wymaganych zmian i jeszcze dostosować do nich swojej firmy. 

Aby uniknąć kar, trzeba trzymać rękę na pulsie i monitorować wszelkie informacje, jakie się w tym temacie pojawiają. Bierna postawa może Cię naprawdę sporo kosztować! 

Kara za Omnibusa

Na pewno nie warto lekceważyć nowych przepisów. Pierwsza kara może wynieść nawet 20 tysięcy złotych, a jeśli łamanie ustawy powtórzy się trzykrotnie w ciągu kolejnych 12 miesięcy, otrzymasz koleją karę w wysokości do 40 tysięcy złotych! 

Dodatkowo, jeśli zostaną stwierdzone praktyki polegające na fikcyjnych obniżkach cen, kara może sięgnąć nawet 10% obrotu z poprzedniego roku.

Kto nakłada karę za ignorowanie Omnibusa?

Za kontrolę i nakładanie kar będzie odpowiadać Inspekcja Handlowa lub prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Prezes UOKiK będzie mógł naliczyć karę w wysokości do 10% rocznego obrotu.

O co dokładnie chodzi z tym Omnibusem?

Przede wszystkim zmianie ulegnie sposób prezentowania promocyjnych cen. 

Sprzedawcy będą zobowiązani podczas każdej promocji wskazać cenę promocyjną produktu oraz najniższą wcześniejszą cenę produktu.

1. Jeśli produkt był w sprzedaży:

• dłużej, niż 30 dni — najniższą cenę produktu, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem promocji
• krócej niż 30 dni — najniższą dotychczasową cenę produktu, od dnia wprowadzenia do sklepu

2. Inne zasady obowiązują produkty spożywcze należące do kategorii łatwo się psujących. Tu należy wskazać cenę sprzed pierwszego zastosowania obniżki, nawet jeśli produkt jest sprzedawany dłużej niż  30 dni.

Na moment wrócę teraz do idealnych mokasynów za 200 zł, które zobaczyłaś w sklepie:

• ich cena regularna wynosiła 220 zł 
• sklep podniósł cenę do 400 zł
• kolejno obniżył do 200 zł 

Wcześniej jednak, o czym nie wiedziałam, sprzedawca obniżył cenę z 220 zł do 150 zł!

• na starych zasadach mogłam zobaczyć taki zapis: 400 zł — nowa super cena 200 zł!
• na nowych zasadach powinno to wyglądać tak: Najniższa cena  – 150 zł — nowa super cena 200 zł!

Przyznasz, że promocja nie robi już takiego wrażenia?  Mało tego — taka prezentacja cen wydaje się zupełnie bez sensu.

Fałszywe opinie w czasach Omnibusa

Manipulowanie cenami to nie jedyny temat, którym zajęła się nowa dyrektywa. 

Obecnie około 90% klientów sprawdza opinie na temat produktów przed zakupem. Niestety często są one fałszywe i pisane na zlecenie sprzedawcy, a te prawdziwe, ale negatywne, bywają przez niego usuwane. 

Takie praktyki również będą niedozwolone i karane. Opinie będą musiały być rzetelne, wystawione przez rzeczywistych klientów i zweryfikowane. Sprzedawca nie będzie mógł również usuwać niepochlebnych opinii.

Z Omnibusem niemieckie proszki już nie będą lepszej jakości

Znasz na pewno obiegową opinię, że ten sam produkt kupiony na „zachodzie” jest lepszy i trwalszy, niż ten kupiony w Polsce?

Dyrektywa unijna nakazuje, aby produkty oferowane przez jednego przedsiębiorcę były identyczne w całej Unii Europejskiej. Czyli koniec z podwójną jakością. Jeśli zdarzy się sytuacja, że produkty będą tak samo nazwane i identycznie opakowane, ale ich skład będzie różny w zależności od rynku, musi to być wyraźnie zaznaczone na opakowaniu. 

Przykładowo — jeśli ten sam proszek na rynek niemiecki ma rzeczywiście inny skład i lepiej pierze, to kupując go w Polsce, powinnaś widzieć zapis, że w Twoim proszku superskładnik piorący zastąpiono tańszym odpowiednikiem na rynek polski.  

Różnicę składu identycznych pozornie produktów mogą tłumaczyć:

• przepisy krajowe
• miejsce wytworzenia, dostępność lub sezonowość danego produktu
• preferencje konsumentów w danym państwie
• strategie, których celem jest poprawa dostępu do zdrowej i bogatej w składniki odżywcze żywności
• oferowanie towarów tej samej marki w opakowaniach o różnej wadze lub rozmiarze w różnych państwach

Kara za brak zastosowania się do tego przepisu, to maksymalnie 10 proc. rocznego obrotu przedsiębiorcy. Konsument będzie mógł również wytoczyć proces i zażądać wycofania produktu z obrotu oraz naprawy szkody lub obniżenia ceny produktu.

Omnibus zablokuje boty

Chciałaś kiedyś iść na koncert, ale wszystkie bilety zostały wykupione w kilka minut po otwarciu sprzedaży i jedyne, co mogłaś zrobić, to kupić go „u konika” za wielokrotność nominalnej ceny? Prawdopodobnie było to spowodowane działaniem botów. 

Boty podszywają się pod ludzi i wykupują bilety, by sprzedaż była możliwa tylko z drugiej ręki. Oczywiście dużo drożej. 

Omnibus zakaże tego typu praktyk w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Również w tym przypadku za złamanie przepisu grozić będzie kara do 10 proc. obrotu, jaki osiągnął sprzedawca w roku poprzedzającym nałożenie kary.

I jak Ci się podoba Omnibus?

Przedsiębiorcy z UE już zaczynają zgłaszać swoje uwagi do ustawy. Na pewno do takich zmian trzeba się solidnie przygotować, aby klienci nie czuli chaosu związanego z informowaniem o cenach w nowy sposób. 

Mam również nadzieję, że wkrótce powstanie ułatwienie dla sprzedawców internetowych w postaci dodatku naliczającego ceny zgodnie z ustawą. 

A czy Omnibus, okaże się na dłuższą metę przydatny, czy raczej kłopotliwy, przekonamy się zapewne za jakiś czas. 

Artykuł powstał, jako zebranie informacji na dzień 14.06.2022 roku dotyczących zmian, jakie już wkrótce mogą nas obowiązywać. 

Nie jesteśmy prawnikami i powyższego tekstu nie można traktować, jako interpretacji prawa. Są to nasze notatki, w których zostały zebrane podstawowe informacje ogólnodostępne o dyrektywie zwanej Ominbus.